ኣሕዋት፡ ከመይ ቀኒኹም፧ ሎሚ ክንዛራረበሉ ‘ንደሊ ዓቢይ ኣርእስቲ፣ ብዛዕባ ኣጀማምራታት ዓናቕጻት ቋንቋና ብፊደላት ሳልስን ሓምስን እዩ። ብዘይካ ኣብ ኢኣደባውያን (Irregular) ዝዀኑ ዓናቕጻት ወይ ግስታት፣ ደርጋ ብፊደል ሓምስ ወይ ሳልስ ዝጅምር ዓንቐጽ ኣብ ቋንቋና የለን። ንመረድኢ፦ ኪድ። ኣብዛ መረድኢ፣ ኪድ ትብል ቃል፣ እታ ኪ ሳልስ እያ። ስለምንታይ ክይድ ዘይኰነ ኣብ ቀጻሊ ክንዛራረበሉ ኢና። ብዘይካ ኣብ ስማት ከም እኒ ኤርምያስ፡ ሜሮን፡ ሚካል፡ ቢታንያ. . .ወዘተ፣ ብሳልስን ሓምስን ዝጅምር ዓንቀጽ የለን እንተተባህለ ምግናን ኣይኰነን። ስለምንታይ ደኣ እዮም ጸሓፍቲ መጽሓፍ ቅዱስ ትግርኛ፡ ገለገለ ጸሓፍቲ ስዋስው ትግርኛ ከም እኒ ኣቶ ኣማኑኤል ሳህለ፡ ኣቶ ኣዲ ገብረን ብዓልቲ እንድኡ ወ/ሮ ምንያ ጸጋይን፡ ምሁር ቋንቋ ትግርኛ ኣቶ ተኪኤ ተስፋይን፡ ኣቦታትና ከም እኒ ኣቶ ወልደኣብ ወልደማርያም፡ መምህር ይስሓቕ ተወልደ መድህንን ካልኦትን ኣብ ጽሑፋቶም ነቶም ዓናቕጻቶም ብሳልስን ሓምስን ዝድርጕስዎ። ወላ’ኳ ዘበናይ ትግርኛ ብሳልስን ሓምስን ዝጅምር ዓናቕጻት ‘ተዘይብሉ፣ ገገለ ኣባላት ህዝብና ግን ተሓለቕቲ ሳልስን ሓምስን እዮም። ኣብ መጽሓፍ ቅዱስና ከምኡ ስለ እተጻሕፈ ኢሎም ዝጽሕፉ ውን ኣለው። ብዙሓት ካልኦት ውን ዝቓወምዎ ኣለዉ። ንሕና ብወገንና፣ ነቶም ኣዝዩ ብሉጽ ስራሕ ዝሰርሑ፣ ጸሓፍቲ መጽሓፍ ቅዱስና ክንወቅስ ዘይኰንናስ፣ ነዞም ብሓምስን ሳልስን ዝጅምሩ ዓናቕጻት ኣይንቅበሎምን ኢና። ብእኦም ምጅማር፣ ኣዕማዳት ዓናቕጻትና፣ ኣሉታዊ ዝዀነ መንፈስ ስለ ዝኽተሉ እዮም። ንመረድኢ እቲ ዚመጽእ ኪመጽእ እዩ ዝብል። ብመሰረት ኣቶ ተኪአ ተስፋይ፣ ስለምንታይ ከምኡ ከም ዝዀነ ከብርህ ከሎ፣ እዚ ዝስዕብ መረድኢ ይህብ፦
ኣነ ------- ዝ+እበልዕ= ዝበልዕ
ንሱ ------- ዝ+ይበልዕ= ዚበልዕ
ንሳቶም ----- ዝ+ይበልዑ= ዚበልዑ
ንሳተን ----- ዝ+ይበልዓ= ዚበልዓ
ኣነ ------- ዝ+ዘብልዕ= ዘብልዕ
ንሱ ------ ዝ+የብልዕ= ዜብልዕ
ከም ርድኢት ኣቶ ተኪአ ተስፋይ እንተዀይኑ፣ ኣብ ሳልሳይ ኣካል ድርብን ንጽልን እዩ እዚ ዚ ወይ ዜ ዝብል ዝመጽእ ዘሎ። እቲ ምኽንያት ከም ዝመስለኒ፣ ዝይ ዝብል ኣትርር ኣቢልና እንተኣድሚጽናዮ ዚ ዝብል ቃል ይፈጥር ስለ ዘሎ’ዩ። ጸሓፍቲ መጽሓፍ ቅዱስ በዚ ሓሳብ’ዚ ተበጊሶም እዮም፣ ከምኡ ዓይነት ግስታት ዘእተዉ ዝብል ግምት ኣለኒ። ዘበናይ ትግርኛ ግን፡ ከምዚ ዓይነት ግስታት ከም ዘየድልዮ ክንዛራረበሉ ኢና። እቲ ምኽንያት ኣብ ዝመጽእ ክንዛራረበሉ ኢና።
እዞም ክልተ ፊደላት (ማለት 3ን 5ን) ድሕሪ ምእታው ሃይማኖት ምስልምና ኣብ ሃገርና እተመስረቱ እዮም። ኣብ ታሪኽ ህዝብና ድሒሮም ዝኣተዉ እዮም። ስለምንታይ ደኣ ኣብ 19ን 20ን ክፍለ ዘበን ከም እንደገና ተበራቢሮም፧ ከምዚ እናሃለወ፣ ገለገለ ኣባላት ህዝብና ኣብ ቴለ-ቭዥን ድዩ፣ ኣብ ጋዜጣ፣ ኣየናይ እዩ ቅኑዕ፣ እዩ ድዩ ኢዩ፣ እናበሉ ክካትዑ ኢኻ ትሰምዕ። ብዛዕባ ክተዓቶም፣ እተኻትዕዎ ነጥብታትን ዝመጽእ እዋን Attach ክንገብረልኩም ኢና። እስኪ ገለገለ ርእይቶታትኩም ክንሰምዕ እሞ፣ ክንቕጽል። እዚ ንብሎ ዘለና እንታይ ምዃኑ ክበርልኩም ገለገለ መረድኢታት ክዀነኩም ገለገለ ጥቕስታት መጽሓፍ ቅዱስ ክንህበኩም። ሓደ ነገር ልብ-ክንብለሉ ዘለና፣ መጽሓፍ ቅዱስ ትግርኛ ብልክዕ ኣይተተርጐመን ኣይኰንናን ንብል ዘለና፣ ምናልባት፡ ኣጀማምራ ዓናቕጻትና ብሳልስን ሓምስን፣ ኣብቲ መጽሓፍ ቅዱስ እተተርጐመሉ ዘበን ጽቡቕ የገልግል ነይሩ ይዀውን፣ ንዘበናይ ትግርኛ ግን፡ ብዘይካ ሕንፍሽፍሽን ጮቕጮቕን ካልእ ነገር ዘምጽኣሉ የለን።
ነቲ ግዙእ ድማ፡ እቲ ኣብ መሮር ኪቕበለና ዚመጽእ ዘሎ እንታዋይ ሰብኣይ እዩ፧ በለቶ። እቲ ግዙእ ከኣ፡ ንሱ ጐይታይ እዩ፡ በለ። ሽዑ መጐልበቢኣ ወሲዳ ተጐልበበት። ዘፍ 24፡65
ወሲዶም ድማ ናብ ጕድጓድ ደርበይዎ። እቲ ጕድጓድ ከኣ ማይ ዜብሉ ጥራዩ ነበረ። ዘፍ 38፡24
ገሊኡ ኸኣ ብዙሕ ሐመድ ኣብ ዜብሉ ኸውሒ ወደቐ፡ ዓሚቝ ሐመድ ስለ ዜብሉ ድማ፡ ቀልጢፉ በቘለ። ማቴ 13፡5
ካልእ ብዙሕ ጥቕስታትን
ጐይትኦም ተስፋይን ሙዚት ግርማይን
ስቶክሆልም ሽወደን