እምነት - ሮሜ10፣17

ሮሜ10፣17 “እምነት ካብ ምስማዕ እያ፣ ምስማዕ ድማ ካብ ቃል ክርስቶስ”

ብዛዕባ እምነት እንክዝረብ፣ እዚ ጥቅሲ ከይተጠቅሰ ዝሓልፈሉ ሒደት እዩ። ናይዚ ሓሳብ ዕምቆት ምርዳእ ዘለና ግና ብዙሕ ከይከውን ይኽእል እዩ።


እምነት ማለት ርግጽነት፣ ምርዳእ፣ እምንቶ (confidence) (እብ11፣1) ካልእን ተባሂሉ ክስመ ይኽእል እዩ። ብዘይ እምነት ድማ ንኣምላኽ ከስምሮ ዝኽእል የለን። “እምነት” ኩሉ እዩ እንተበልና ኣይተጋገናን። ብምሰረት ኣብ ላዕሊ ዝጠቀስክዎ ጥቅሲ ድማ ናይ እምነት ምንጪ “ምስማዕ” ምዃኑ፣ ምስማዕ ድማ ካብ “ቃል ክርስቶስ” ምኻኑ ይነግረና። ስለዚ እምነት ካብ ስምዒት፣ ወይስ ምህንጣይ፣ ወይ’ውን ብተኣምራት ዝኸውን ኣይኰነን። ካብ ምስማዕ ድኣ። ምስማዕ ድማ ካብ ዝዀነ ዘይኰነ፣ ካብ “ቃል ክርስቶስ” ክኸውን ኣለዎ። ስለዚ ኣብዚ ሓሳብ፣ ብተወሳኺ ምስቲ እምነት” ዝብል፣ “ምስማዕን” “ቃል ክርስቶስ” እንታይ ምዃኑ ክንርዳእ ኣገዳሲ እዩ። ካብዚ ቀጺለ ድማ ካብ ዝተፈላለየ ጽሑፋት ገናጺለ ዝረኸብኽዎ፣ ንዓይ ድማ ዘዕገበኒ ምርዳእ ክትንትን እየ።


እዚ ሃዋርያ ጳውሎስ “ምስማዕ” ኢልዎ ዘሎ፣ ካብ ናይ እብራይስጢ “ሸማ shema” ዝብል ቃል ዝመጸ እዩ። ክልተ ትርጉም ድማ ዝሓዘ እዩ = “ምስማዕ” ን “ምእዛዝን” ዝብል ትርጉም ኣለዎ። ኣብ ሓሳብ ጳውሎስ እምነት ዝመጽእ ካብ “ምስማዕ ምስ ምእዛዝ” ተጣሚሩ እዩ። ካብ ምስማዕ ጥራይ ዘይኰነ፣ ምእዛዝ ዝተሓወሶ እዩ። ኣብዚ ሓሳብ ምስማዕ ኩሉ ግዜ ምስ ግብሪ፣ ምእዛዝ ዝገጠመ እዩ። ሓደ ሰብ እምነት ኣለዎ ክበሃል ምስማዑ ጥራይ ኣኻሊ ኣይኰነን። ምእዛዝ ምስ ዝሕወሶ እዩ ናይ እምነት ምሉእ ትርጉም ክዉን ዝኸውን። “ምእዛዝን፣ ምስማዕን” ኣብ እብራይስጥ ኣይፈላለዩን እዮም። እቲ ካልእ “ምስማዕ” “ኣክዮ akoe” ዝብል ናይ ግሪክ ቃል ኰይኑ፣ “ምእዛዝ” ዝብል የብሉን። እቲ ብእዝንና ኣቢሉ ዝኣቱ ድምጺ ጥራይ ድማ የመልክት። ሃዋርያ ምስማዕ ዝበሎ ነዚ ካልኣይ ኣይኰነን። እቲ ናይ እብራይስጢ “ሻማ” ዝብል ብምስማዕ ጥራይ ኣይዓግብን እዩ። እቲ ዝሰማዕክዎ ክሳብ ዘይገበርክዎ፣ ከም ዝሰማዕክዎ ኣይቁጸርን እዩ። ስለዚ “እምነት” ውጽኢት ናይ ማስማዕን ምእዛዝን እዩ። ማለት ሓደ ሰብ “ኣሚኑ” ክብሃል እንተዀይኑ፣ ሰሚዑ ዝገበረ ክኸውን ኣለዎ። ብመጀርመያ ንዝሰምዖ ክገብሮ ዝተበገሰ ልቢ ምስ ዝህልዎ፣ ስራሕን ሓይሊ ኣምላኽ ኣብ ህይወተይ ይሙኰር። ብኻልእ ኣበሃህላ፣ ሰሚዑ እምነት ኣለኒ ዝበለ፣ ነቲ ዝሰምዖ ክእዘዞ ከሎ እዩ። እምነት ማለት ምስማዕን/ምእዛዝን ማለት እዩ። ምስማዕን/ምእዛዝን ድማ ናብ እምነት የብጽሕ።. እዚ ምስማዕን ምእዛዝን ድማ ን”ቃል ክርስቶስ” ክዀን ኣለዎ። ስለዚ እዚ “ቃል ክርስቶስ” ኢልዎ ዘሎ እንታይ እዩ ክንብል ኣገዳሲ እዩ።


“ቃል ክርስቶስ “ ዝብል ኣብዚ ሓሳብ ኣገዳሲ እዩ። ምስቲ ኣብ ቅድሚኡ ዘሎ ምዕራፋት፣ ብፍላይ ካብ ሮሜ 9፣ ዘሎ እንተነቢብና፣ ናይዚ ሓሳብ መቀረት ክርድኣና ይኽእል እዩ። ኣብዚ ምዕራፋት መደብ ኣምልኽ ኣብ ደቂ እስራኤል ተዛሪቡ ኣሎ። ደቂ እስራኤል ድማ ኣቀዲሞም ቃል ኣምላኽ ተቀቢሎም እዩም። ስለዚ “ቃል ኣምላኽ” ዝብል እንተተጠቂሙ፣ ምስቲ ኣቀዲሞም ዝተቀበልዎን ዝፈልጥዎን ቃል ክተሓዋወሶም ስለ ዝኽእል፣ ብንጹር “ቃል ክርስቶስ” ኢሉ ተዛሪቡ። ኣብ መንጎ ኣመንቲ ክርስትያናን ኣይሁድን ምፍልላይ መታን ክገብር “ቃል ክርስቶስ” ክብል ጽሒፉ። ሰብ፣ ኣይሁዳዊ ኰነ ጽርኣዊ፣ ናብ እምነት ክበጽሕ እንተኰይኑ ዝዀነ ቃል ዘይኰነ፣ ብንጹር “ቃል ክርስቶስ” ክሰምዕ ኣለዎ።


ናይዚ ሓሳብ ዕምቖት ክስወጠና እንተኰይኑ፣ ኣብ መንጎ “ዝተጻሕፈ ቃል ኣምላኽን written word” “ዝተዘርበ ቃል ኣምላኽን” spoken word” ዘሎ ፍልልይ ክርድኣና ኣለዎ። “ዝተጻሕፈ ቃል ኣምላኽ” ማለት ሓፈሻዊ ሓሳብ ኣምላኽ ወይ’ውን ጥቅሉል፣ ኩሉ ዘጠቃለለ መልእኽቲ ዝሓዘ እዩ። እዚ ድማ ሎጎስ (logos) ተባሂሉ ይጽዋዕ። ካብ ዘፍጥረት ክሳብ ራእይ የውሃንስ ድማ የጠቃልል። “ዝተዘርበ ቃል ኣምላኽ” ከኣ ካብቲ ዝተጻሕፈ ሓፈሻዊ ቃል ኣምላኽ “ንግዚኡ” ዝኸውን፣ ንዘለኻዮ ኩነታት ዝዛረብ ፍልይ ዝበለ “ቃል” ማለት እዩ። እዚ ድማ እቲ “ሬማ” ኢልና ንጽውዖ እዩ። ስለ ኣብዚ ሓሳብ “ቃል ክርስቶስ” ክብል ከሎ፣ ካብቲ ሓፈሻዊ ቃል (ሎጎስ) ዝወጸ ዝዀነ ቃል ዘይኰነ፣ ብንጹር ብዛዕባ ክርስቶስ ሞትን ትንሳኤን ዝተዘርበ ንምድሓን ዝኸውን ቃል ማለት እዩ። ኣብ ናይ እብራይጢ ትርጉም ድማ ሬማቶስ ክርስቶስ (Rhematos christouስ) ዝብል ኰይኑ፣ ኣብ ትግርኛ “ቃል ክርስቶስ”ተባሂሉ ተተርጊሙ ኣሎ።

ብዛዕባ “ሬሄማ” ዝብል ሓሳብ ክትርድኡ ንእትደልዩ ነዚ ዝስዕብ ጥቅሲ ክትነብዎ ትኽእሉ ኢኹም፣

ሰብ ካብ ኣፍ ኣምልኽ ብዝወጽእ ኩሉ ቃል (ሬሄማ) እምበር ብእንጌራ ጥራይ ኣይነብርን እዩ። ማቴ 4

ማቴ 26;75; ማቴ 27;14; ሉቃ 1;38; ሉቃ 3;2; ዮሃ 3;34; ዮሃ 8:20; 15:7; ግብ 2:14, 11:16; 10:37; 11:14; 13:42; 26:25; ሮሜ 10:8; ኤፌ 6:5; እብ 6:5; 11:3; 12:19; 1 ጴጥ 1:25; 2ጴጥ 3:2