አነ'ዶ ይኸውን?

(ማቴ26፣ ማሪ14፣ ሉቃ22፣ ዮሃ13)

የሱስ ግዚኡ ከም ዝበጽሐ ምስ ፈለጠ፣ ንክልተ ደቀ መዛሙርቱ ፋሲጋ ከዳልዉ ለኣዀም። ከምቲ ዝተባህልዎ ድማ ከይዶም ኣዳለዉ። የሱስ ኣብ ቅድሚኡ ዝነበረ መከራ ይረኣዮ ስለ ዝነበረ፣ ክብድ ዝበለ ይመስል ነበረ። እቲ ሃዋህው ድማ ከቢድ ነበረ። ዋላ እኳ ኽሓትዎ እንተደለዩ፣ ትብዓት ግን ኣይረኸቡን። ምስ ተቀመጡ ድማ ዓይኒ ዓይኒ የሱስ ክጥምቱ ጀመሩ። የሱስ ካብ መቐመጢኡ ምስ ተስአ ኩሎም ንሓድሕዶም ሕሽክሹኽ በሉ። የሱስ ስለ ዝተመልሰ ግና እንደገና ጸጥ በሉ። ንምእማኑ ክሳብ ዝጽግሞም ድማ ኣብ የሱስ ሓደ ነገር ተመልከቱ። ዓለባ ተዓጢቑ፣ ኣብ ገበታ ማይ የዕሪቑ ኣእጋሮም ክሓጽብ ድንን በለ። ኩሉም ብውሽጦም እዛ ለይቲ ፍልይቲ እያ በሉ። ጐይታን መምህርን ክነሱ ኣእጋሮም ምሕጻቡ ኣይበርሃሎምን። ገሊኦም የሱስ ዝገብሮ ኩሉ ብዕላማ ከም ዝገብሮ ስለ ዝፈለጡ፣ ምስ ሕቱኦም ከለዉ እግሮም ሃብዎ። ካልኦት ድማ ዝለበሙ ክመስሉ፣ ምስ የሱስ ተታሪዀም። የሱስ ግና ሕጂ ዝገብሮ ኣይትፈልጡን ኢኹም፣ ደሓር ግና ክርድኣኩም እዩ በሎም። ኣእጋሮም ድሕሪ ምሕጻቡ ድማ ፋሲጋ ቆሪሶም ወድኡ። ስለቲ "እዚ ምእንቲ ብዙሓት ዝፈስስ ደመይ እዩ፣ እዚ ንሓጢኣት ዓለም በጃ ዝወሃብ ስጋይ እዩ" ዝበሎም ብኸቢድ ሕቶ ተዋጢሮም ነበሩ። እዚ ከይኣክል፣ ብዕምቆት ምስ ኣተንፈሰ፣ ብሃንደበት፣ "ሓደ ካባኻኣትኩም ድያብሎስ ስለ ዝጥቀመሉ ከትሕዘኒ እዩ በሎም"።

ደቀ መዛምርቱ ሃንደበት ስለ ዝዀኖም ንሓድሕዶም እናተጠማመቱ ዝብልዎ ስኣኑ። እቲ ዘገርም ኣብ ንሓድሕዶም ኣእዳዎም ዘይምውጥዋጦም እዩ። ጴጥሮስ ውዑይ ስለ ዝነበረ፣ ንዕኡ እዩ ዝኸውን ኣይበሉን። ሓደ እዋን'ውን ንጴጥሮስ "ድያብሎስ ካባይ ርሓቅ" ኢልዎ ስለ ዝነበረ፣ ይደግሞ ይህሉ ይኸውን ኣይበሉን። ዮሃንስን ሓዉ ያእቆብን፣ ደቂ ነጎዳ ተባሂሎም ተሰምዮም ዘለዉ፣ ኣዲኦም ንየሱስ ዝበለቶ ዘኪሮም፣ ናብኦም ገጾም ኣይጠመቱን። የሱስ'ውን ባዕሉ፣ "ትልምንዎ ኣትፈልጡን ኢኹም" ኢሉ ተዛሪቡ ስለ ዝነበረ፣ ብልቦም ክብረት ስለ ዝደልዮ ምስ ድያብሎስ ክጸግዕዎም ኣይፈተኑን። የሱስ ኣብ ኩሉ ሒዝዎም ዝኸይድ ዝነበረ ሰለስተ መቅርቡ፣ ማለት ጴጥሮስ ዮሃንስ ያእቆብ፣ ገዛእ ርእሶም ሓራ ከውጽኡ ኣይፈተኑን። ካብቶም ካልኦት ሕልፍ ዝበለ ስለ ዝረኣዩን ስለ ዝፈለጡን፣ ነቶም ካልኦት ደኒኖም ክርእይዎም ኣይፈተኑን። ማቴዎስ'ውን ተጋዊ ስለ ዝነበረ እሞ ምስ ሮማውያን ኰይኑ ንህዝቢ ኣምላኽ ስለ ዘጥቅዐ፣ ስለቲ ዝዓመጾ ይኸውን ኢሎም ከላግብሉን ከወጣውጥሉን ኣይደለዩን። ነፍሲ ወከፍ ገዛእ ርእሱ ምስ ረኣየ፣ ብዛዕባ ገዛእ ርእሱ ርግጸኛ ኣይነበረን። ንሓድሕዶም ድማ ተጠማመቱ። ሓደ ካብቲ ካልእ ከም ዘይሓይሽ ብውሽጦም ስለ ዝፈለጡ፣ ንሓድሕዶም "ኣነ'ዶ ይኸውን?" በሉ።

የሱስ ንዓሰርተ ክልተ ደቀ መዛምርቱ፣ ካብ መንጎ ብዙሓት'ዩ ሓርይዎም። ንዓቢ ዕዮ ስለ ዝነበረ ድማ፣ ክጽሊ ድሕሪ ምሕዳሩ ብገዛእ ኣእዳዉ፣ በብስሞም እናጸውዐ ስለ ዝመረጾም ብሓቂ ፍሉያት ይገብሮም። ነታ የሱስ ብሞቱን ትንሳኤኡን ዝጅምራ ናቱ ማሕበር ወከልቲ ኰይኖም ኣብዛ ምድሪ ክዓዩ፣ ነዚ ጽውዓ ጸዊዑ፣ 3 ዓመትን ፈረቃን ድማ መሃሮም። ብግብርን ብቃልን ድማ ነቲ ዝጸውዖም ዕዩ ድልዋት ክገብሮም ጸኑሑ እዩ። ስለዚ ፍረ ዝርእየሉ ግዜ ቀረባ እዩ ነይሩ። ደቀ መዛምርቱ'ውን እንተዀኑ፣ ካብቲ የሱስ ዝነገሮምን ዝመሃሮምን ዝተላዕለ ትብዓት ይስምዖም ነበረ። ብፍላይ እኳ ካብታ በብኽልተ ጌሩ ዝልእዀም እሞ ኣጋንንቲ ምውጻእ ካብ ዝጅምሩ ንኹሉ ኣብ ትሕቲ ኣእጋሮም ዝረገጽዎ ኰይኑ ይስምዖም ነበረ። ግን ከኣ ሓሓሊፉ ጌጋ ይርከቦም ስለ ዝነበረ የሱስ ይእርሞም ነበረ። ገና ዝተርፎም ከም ዘሎ ድማ ኣብ ገግዚኡ ይነግሮም ነበረ። ስለ ዝዀነ ብገለ ሸነኽ ድኻሞም ይርድኦም ነበረ።

ብፍላይ ኣብ ፈርሳውያን ዝዀነ ሰሚዖምን ርእዮምን ስለ ዝነበሩ፣ ሓደ ተቢዑ ንርእሱ ሓራ ከውጽእ ኣይደፈረን። ነታ ኣብ ኣመንዝራ ዝተረኽበት ሰበይቲ (ዮሃ9) ፈርሳውያን ክቀትልዋ ሕጊ ሙሴ የፍቅደሎም ኔሩ እዩ። ንየሱስ ክፍትንዎ ግና ናብ የስሱ ኣምጽእዋ። እንተ ብሓቂ ወይስ ብሻራ እንቋዕ ናብ የሱስ መጸት። ፈርሳውያን ስልጣኖም ዝተጋገየ ንምቅጻዕን ንምፍራድን እንተዘይኰይኑ፣ ንምህናጽን ንምዕራይን ይጥቀምሉ ኣይነበሩን። ንዕኦም ዝተጋገየ ክፍረድ ኣብ ቅድሚ ካልኦት ድማ ክዋረድ ጥራይ ከም ዘለዎ ይመስሎም ነበረ። ስለዚ ድማ ኣብ ኣእዳዎም ደንጎላ ሒዞም ናብ የሱስ መጹ። ንየሱስ ድማ እንታይ ከም ዝብል ሓተትዎ። የሱስ ኣፉ ከይክፈተ ደቃይቅ ገበረ። ፈርሳውን ንምፍራድ ህውኻት ስለ ዝነበሩ፣ ደጋጊሞም ሓተትዎ። ናይ የሱስ ስቅ ምባል ምልስ ኢሎም ህይወቶም ክጥምቱ ኣይገበሮምን። የሱስ ርእሱ ኣቅንዒኡ ናባታቶም ጠመተ። ምጥማት የዒንቱ ውሽጦም ስለ ዝወግኦም፣ ባዶነት ክስምዕም ጀመረ። ብፍላይ እኳ፣ "ሓደ ካባኻትኩም ሓጢኣት የብለይን ዝብል መጀመርያ እምኒ የውድቀላ" ምስ በሎም፣ ኣብ ጸልማት ከም ዘብርህ ብርሃን፣ ውሽጦም ተገልሃሎም። ድኻሞምን ዕርቃኖምን ኩሉ ሰብ ዝርእዮ ዘሎ ስለ ዝመሰሎም፣ ስሉኽ ኢሎም ሃደሙ። ኩሉ ሰብ ስንፍናን ድኻምን ካልእ ቅድሚ ምጥማቱ፣ ገዛእ ርእሱ ክጥምትን፣ ምስ ገዛእ ርእሱ ድማ ሓቂ እንተዝኸውን፣ ነቲ ኣብ ብጻዩ ዘሎ ሓጢኣት ክድንግጸሉ ዓቅሚ ምረኸበ። እዚ ድማ ንደቀ መዛምርቱ ዓቢ ትምህርቲ ስለ ዝነበረ፣ "እነ'ዶ ይኸውን?" ኢሎም።

ሓደ እዋን የሱስ ብዛዕባ እቲ ፈርሳውን ተጋውን ዝበሎም'ውን ዘኪሮም ይዀኑ መን ይፈልጥ (ሉቃ18)። ክልቲኣቶም ክጽልዩ ምስ ቀረቡ፣ እቲ ፈርሳዊ ዘቅርቦ ሞባእን ምጽዋትን፣ ዝጽልዮ ጸሎትን፣ ንዝተጸገሙ ዝህቦ ሓገዝን ጸብጺቡ፣ ገዛእ ርእሱ ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ እናኣጽደቐ፣ ከምዚ ተጋዊ ስለ ዘይገበርካኒ ብምባል ኣእዳዉ ኣወጣዊጡ እዩ። ጽድቁ ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ከም ጽዩቅ ጨርቂ ምኻኑ ኣይፈለጠን። እቲ ተጓዊ ግና ናይ ኣምላኽ ቅድስና ከም ዘይብጻሕ ፈሊጡ፣ ገጹ ቅንዕ ከብል ከማን ድፍረት ኣይረኸበን። ኣፍ ልቡ እናሃረመ ድማ ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ብንስሓ ደኣ ቀረበ። እቲ ኣብ ዘይቅረብ ብርሃን ዝነብር፣ ብቅድስና ዝኸበረ ምስ ጠመቶም ድማ፣ እቲ ተጓዊ ከም ዝጸደቀ ነገሮም። ድኻም ደቂ ሰብ ክነግርዎ ማንም ዘየድልዮ ክነሱ፣ እቲ ኣብ ቅድሚኡ ልቡ ዘትሕት ግና ኣብ ኣምላኽ ተቀባልነት ኣለዎ። እቲ ዝፈርህ እምበር ብልቡ ዘይዕበ ዝያዳ ንጽድቂ ከም ዝቁጸረሉ ዝተማህሩ ክመስሉ፣ ካብ ሃዋርያት ወላሓደ ገዛእ ርእሱ ሓራ ከውጽእ ኣይደፈረን። "ኣነ'ዶ ይኸውን?" ድማ በሉ።

የሱስ ነቶም ዓበይቲ ዝብሃሉ ጸሓፍትን ፈርሳውያን ክገንሖም ከሎ፣ ስለ ግብዝና ርእሶም ድማ ክዝልፎም ከሎ ሰሚዖምዎ እዮም። ብፍላይ እኳ፣ "ኣቱም ልቁልቃት መቃብር፣ ብደጊኡ ጽቡቅ ብውሽጡ ግና ዝሞተ ዓጻጽምትን ርኽሰትን ዝመልአ" "ውሽጥኹም ስስዐን ከትርን ዝመልአ"፣ ዝበሎም ቃል (ማቴ23)፣ ደቀ መዛምርቱ ንኣምላኽ ዘገድሶ ብደገ ዝግበር ዘይኰነ፣ ናይ ውሽጢ ልቢ ምኻኑ ክርድኦም ጀሚሩ ነበረ። ኣምልኽ ንሓቂ ካብ ውሽጢ ከም ዝደልያ ፈሊጦም፣ ገዛእ ርእሶም ሓራ ክገብሩ ጸገሞም። ብፍላይ እግዚኣብሄር ቅዱስ ምኻኑ፣ ኣብ ቅድስናኡ ድማ ደው ክብልን ክቀርብን ዝኽእል ከም ዘየለ ካብ የሱስ ዝተማህርዎ ሓቂ እዩ ነይሩ። ናይ የሱስ ህይወት'ውን ምስክር እዩ ነይሩ። ካብ ዝፈልጥዎ ኣትሒዞም ዝረኣይሉ ነውርን ዝሰምዕሉ ሕማቅ ቃላትን ኣይነብረን። ስለዚ ህይወቱን ኣካይድኡን ትምህርቱን ከም ዘይሕበኑ ይገብሮም ነበረ። ብሓቂ ድማ መንቅብ ስለ ዘይነበሮ ኣዝዮም ይፈርህዎ ነብሩ። ኣብ ቅድሚኡ ኣጋንንቲ ክርዕዱን ክወድቁን፣ ካብኡ ሓሊፎም ድማ ክልምንዎን፣ ፍቃድ ክሓትዎን ርእዮም እዮም። "ሓጢኣትካ ተሓዲግልካ እዩ ስለዚ ተንሲእካ ኪድ" ምስ በሎ ብዘይ ወለሓደ ሓገዝ ዓራቱ ኣልዒሉ ክኸይዱ ከሎ ርእዮም እዮም። ስለዚ "ኣነ'ዶ ይኸውን" ክብሉ፣ ንኻልእ ከይጥምቱ እኹል ምኽንያት ነይርዎም እዩ።

ብፍላይ ከኣ ንሳቶም ባዕሎም ዝፈልጥዎ ድኻምን ናይ ህይወት ሰልፊ ነይርዎም እዩ። ንየሱስ ክነግርዎ ኣየድለዮምን። ንሱ ኩሉ ዝፈልጥ ምኻኑ፣ ሓደ'ውን ክነግሮ ከም ዘየድልዮ ብዙሕ ግዜ በዒንቶም ርእዮም እዮም። ብፍላይ ነታ ሳምራዊት ሰበይቲ ኣብ ዔላ ያእቆብ ምስ ረኸባ ዝዀነ እኹል እዩ (ዮሃ.4)። እታ ሰበይቱ ንየሱስ ክትታረዀ ካብኣ ከተርሕቆ ፈቲና እያ። ከም ኣብ ግሉጽ ሰሌዳ ዝተጻሕፈ ናይ ልባ ምስ ነገራ ግና ዘምጽኣ ረሲዓ፣ ሕሱር ዝዀነ ድሕረ ባይትኣ ገዲፋ፣ ንብዙሓት "ናይ ውሽጠይ ዘበለ ዝነገረኒ" ክትብል ከላ ካብ ምስክርነታ ይፈልጡ ነበሩ። ንገሊኦም ጥዑይ ዘይኰነ ናይ ውሽጢ ልቦም ሃቀና ፈሊጡ ንዓይ ካብ ምስዓብ ተመለሱ ክብሎም ከሎ የዒንቶም ርእየን እየን። ኣጋንቲ ክወጹን ክለፋለፉን ከልዉ ስለ ዝረኣዩን ዝሰምዑን፣ ኣብ ውሽጦም ዘሎ ድማ ክሕባእ ከም ዘይክእል ኣዝዩም ተረዲኦም ነበሩ። ስለ ዝዀነ፣ የሱስ ሓደ ካባኻትኩም ምስ በሎም፣ ኣብ ውሽጦም ዝተሓብአ ከይግለጽ ፈሪሆም፣ ንምእማን ኣዝዮም ቅሩባት ነበሩ። ምንም ዝዀኑ እንተመሰሎም፣ በቲ ንኻልእ ዝፈርድዎን ኣእዳዎም ዘወጣውጥሉን፣ ንሳቶም'ውን ዝገብርዎ ስለ ዝዀኑ፣ በቲ ዝፈርድዎ ንገዛእ ርእሶም'ውን ስለ ዝዂነኑ መምለጢ ከም ዘይብሎም ዝተረድኡ ይመስሉ። ምስ ዓለም ከይኹነኑ ኣብ ገዛእ ርእሶም ክፈርዱ መሪጾም። "ኣነ'ዶ ይኸውን?" ድማ ኢሎም።

ሓደ ንሓደ ከይፈርዶስ ኩሉ ሰብ ጉድለት ኣለዎ። ብፍላይ ናይ ኣምላኽ ጽድቅን ቅድስናና ከም መዐቀኒ እንተወሲድና፣ ሰብ ብሓቂ ንኽዛረብ ኣይፍቀዶን እዩ። እዚ ስለ ዝዀነ ጠቢብ ብጥበቡ፣ ሓያል ድማ ብሓይሉ ክምካሕ የብሉን። እቲ ዝምካሕ በቲ ፍርድን ጽድቅን ኣብ ምድሪ ዝገበረ ኣምላኽ ጥራይ እዩ ክምካሕ ዘለዎ። ፈጣሪ'ውን እንተዀነ እዚ ስለ ዝፈለጠ፣ ስብ ብዓቅሙ ናብኡ ክበጽሕ ኣይሓተቶን። ብደሙ ደኣ ሓድሽን ህያውን መገዲ ኣቊመሉ። ስለዚ ናብኡ ንምቅራብ፣ ናብ ህላውነቱ ንምእታው ትብዓት ረኺብና። ዝኹንን መን እዩ፣ እቲ ዘጽድቅ የሱስ ጥራይ እዩ። ሰብ ገዛእ ርእሱ ብትኽክል እንተዝፈልጥ፣ ኣብ ድኻም ካልእ ምጉይታት ገዲፉ፣ ክልተ ኣእዳዉ ንኣምላኽ ምሃበ። ኣብ ሓው ዘሎ በሰር ምርኣይ ገዲፉ፣ ካብ ገዛእ ርእስ ዘሎ ጉንዲ መታን ክወጽእ ንኣምላኽ ሓገዝ ምሓተተ። ኣእዳውካ ኣብ ካልኦት ምውጥዋት፣ ከምቲ ኣዳም ንሄዋን ዘላገበላ፣ ናይቲ ዝወደቀ ኣዳም ባህርይ እዩ። ካብ መንፈስ ቅዱስ ዝተማህረ ግና፣ ከም ዳዊት ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ወዲቁ፣ "ጽሩይ ልቢ ፍጠረይ፣ ጽኑዕ መንፈስ ከኣ ኣብ ውሽጠይ ሓድስ" ኢሉ ደኣ ይጽሊ። ናብ ካልእ ዝጥምት ኣብ ጽድቂ ገዛእ ርእሱ ዝጥምት፣ ብጽድቂ ድማ ፍቱን ዘይኰነ እዩ። ጽድቂ ኣምላኽ ብእምነት ዝተረድአ ግና ትውክልቱ ኣብ ኣምላኽ ዝገበረ፣ ብኣካይድኡ ድማ ዘይሕበን እዩ።